واژگان «همهفهم»
يكشنبه, ۲۴ خرداد ۱۳۹۴، ۱۱:۲۳ ق.ظ
نباید گمان کرد که تنها در زبان فارسی واژههای علمی و فنی نیاز به
تعریف دارند. این نیاز در همه زبانها هست، وگرنه در کتابهای علمی و
دانشگاهی به هر زبان دیگر (انگلیسی، فرانسهای، آلمانی، ...) هر واژه یا
اصطلاح فنی نخست تعریف نمیشد و منظور نویسنده از آن واژه توضیح داده
نمیشد. در زبانهای اروپایی این نکته پذیرفته شده است که اگر کسی متنی در
زمینهای علمی میخواند، باید انتظار داشته باشد که واژهها و اصطلاحهای
تازه ببیند یا واژههای آشنا در مفهومها و کاربردهای تازه به کار رفته
باشند. اما در زبان فارسی چنین نیست و انتظار آن است که هر کسی با هر
پیشینه آموزشی وقتی مطلبی علمی میخوانند همهی واژهها و معناها برایشان
آشنا باشند، در صورتی که یادگیری مفهوم تازه بییادگیری واژهی تازه معنا
ندارد. بسیاری از کسانی که این شرط را مطرح میکنند، گمان میکنند
اصطلاحهای علمی انگلیسی برای تمام انگلیسیزبانان با هر پیشینهی علمی
نیاز به توضیح ندارند.
عینالقضات همدانی، نویسندهی بزرگ
ایرانی (زاده: ۴٩٢ ق/کشته: ۵٢۵ ق) نزدیک به هزار سال پیش مینویسد: «اسامی
بر معانی توان نهاد. و هر قومی را حاجت است به نظر کردن به معانیی، که
دیگران را حاجت نیست». بنابراین در زمینههای علمی و فنی نباید انتظار داشت
که واژگان فنی و ویژسته (تخصصی) همهفهم باشند زیرا واژگان ویژسته
نمادهایی برای مفهومهای ویژستهاند. باید به یاد داشت که در زمینه دانش،
مردم باید دنبالهرو دانشمندان و دانشوران باشند نه برعکس.
۹۴/۰۳/۲۴