برگردان ماشینی (نگارش دوم)

یادداشتی از دکتر محمد حیدری ملایری (#)

من کارم در تَرم شناسی دانشیک است. ترم شناسی بر روش و به کارگیریِ راژمان مندانه نِهاده شده است. زبان دانشیک اروپایی (انگلیسی، فرانسه، آلمانی و دیگرها) از سده یِ هفدهم به بعد با به کار گرفتنِ این گونه ویژگی ها ساخته شده است. در آن زمان در اروپا هم به دانشمندان انتقاد می کردند که می خواهند زبان را ماشینی کنند و زبانِ زیبایِ ادبی را از میان بردارند. زبان زیبای ادبی، خوشبختانه، از میان نرفت و زبان بسیار توانایِ دانشیک پدید آمد که بی آن اندیشه پیشرفت نمی کند.
کوشش من هم برای دیسیدن چِنین زبانِ ترم شناختیِ توانایی در پارسی است. بیش از 90 درسد واژه هایی که در فراوا(FRAA) آمده اند تَرم هایِ دانشیک هستند.
یکی از بهترین روش هایِ ساختن هموگِ پارسی برای تَرم هایِ اروپایی استفاده از ریشه شناسی است. این روش از دیرباز به کار رفته است و مسلمانان هم واژه هایِ تحلیل، منطق، لایتجزا و دیگرها را با این روش از یونانی ترجمه کردند.
باید دانست که این روش گاه در زبان یونانی و لاتین پاسخ نمی دهد. در این صورت می توان از ریشه شناسی در زبان هایِ دیگر(مثلا آلمانی) استفاده کرد. بنگرید به پیشگفتار فراوا(FRAA) برایِ اُستاهِش(توضیح) بیشتر.
ما پدیدآورنده ی بِگِرت(مفهوم) نیستیم و آن ها را از زبان هایِ اروپایی می گیریم. از این رو باید تا آن جا که می شود خود را به خاستگاه و ریشه ی آن ترم اروپایی نزدیک نگاه داشت، تا بتوان جداشده هایی را که در زبان هایِ اروپایی در آینده برای آن بگرت ها ساخته خواهند شد به زاستاری ترین روش به پارسی برگرداند.
اگر پایه را بر ریشه و خاستگاهِ ترم هایِ اروپایی نگذاریم کار بسیار بسیار دشوار خواهد شد. چون باید همه ی این بگرت ها را از هیچ پدید آورد.

دکتر محمد حیدری ملایری