رسانه ی پارسی زبان دکتر محمد حیدری ملایری

اخترشناس و اخترفیزیکدان نپاهشگاه پاریس

رسانه ی پارسی زبان دکتر محمد حیدری ملایری

اخترشناس و اخترفیزیکدان نپاهشگاه پاریس

مشخصات بلاگ
رسانه ی پارسی زبان دکتر محمد حیدری ملایری

دکتر محمّد حیدری ملایری ، اخترفیزیکدانِ ایرانی نِپاهشگاه پاریس یکی از دانشمندان سرشناس جهانی در رشته هایِ اخترفیزیک و اخترشناسی ست. کشف ها و دستاوردهایِ ایشان شناخته ی دانشمندان و پژوهشگران جهان است . دکتر حیدری ملایری فزون بر اخترشناسی و اخترفیزیک فعالیت های گسترده ای در زمینه ی واژه سازی علمی فارسی و زبان شناسی دارند . دستاورد این فعالیت ها فراوا ( فرهنگ ریشه شناختی اخترشناسی و اخترفیزیک ) است . در این فرهنگ سه زبانه ، زبان فارسی هم پایِ دو زبان تراز یک جهان ، فرانسه و انگلیسی ، به پیش می رود . دلیل این هم پایی که نشان دهنده ی توان زبان پارسی است پدیدآوردن راژمانی ( راژمان = سیستم ) گسترده از وندها و ستاک ها ، بهره گیری از زبان های مادر فارسی و نیز بهره گیری از گویش های ایرانی است . به زبان دیگر ، دکتر حیدری ملایری در فرهنگ خود توانایی زبان پارسی را به اثبات رسانده است . این وبلاگ نخستین و تنها رسانه ی پارسی زبان دکتر حیدری ملایری است . در واقع این بلوگ دالان ارتباطی دوستداران دکتر حیدری ملایری با ایشان است . تازه ترین وِتار ( مقاله ) های ایشان ، متن سخنرانی ها و ... در این مکان نشر داده خواهند شد .

دنبال کنندگان ۵ نفر
این وبلاگ را دنبال کنید
تبلیغات
Blog.ir بلاگ، رسانه متخصصین و اهل قلم، استفاده آسان از امکانات وبلاگ نویسی حرفه‌ای، در محیطی نوین، امن و پایدار bayanbox.ir صندوق بیان - تجربه‌ای متفاوت در نشر و نگهداری فایل‌ها، ۳ گیگا بایت فضای پیشرفته رایگان Bayan.ir - بیان، پیشرو در فناوری‌های فضای مجازی ایران
آخرین نظرات
نویسندگان

واخَنِه

شنبه, ۱۳ ارديبهشت ۱۳۹۳، ۰۴:۲۶ ب.ظ

مشتق یکی از پرکاربردترین مفهوم ها در دانش های گوناگون فیزیکی است. خواست ما از دانش های فیزیکی، طیف گسترده ای از دانش هایی است که با فیزیک درپیوند هستند. با این تعریف، شیمی نیز در دسته ی دانش های فیزیکی جای می گیرد.




اگر بخواهیم معنای زبانی واژه ی مشتق را بگوییم، می شود "برگرفته"، یعنی چیزی که از یک چیز دیگر(یک منبع) گرفته شده باشد. از رو برخی واژه ی برگرفتن و برگرفته را به جای اشتقاق و مشتق پیشنهاد کرده اند. دکتر محمد حیدری ملایری در فرهنگ اخترشناسی و اخترفیزیک خود، واژه ی واخَنیدن را به جای تَرم derive پیشنهاد کرده اند. ایشان در فرهنگ خود سه تعریف از واخنیدن بدست داده اند:

1) تعریف همگانی: بدست آوردن یک ماده ی خام از یک منبع(خَن) یا خاستگاه.
2) تعریف شیمیایی: فرآورش یا بدست آوردن یک ماده(زیریست) از ماده ای دیگر.
3) تعریف ریاضی: دگرسانش، پیشرفت دادن یک فربین(قضیه)


در ادامه به بررسی ساخت واژه ی واخنه به جای derivative خواهیم پرداخت.

واخَنیدن از دو بخش ساخته شده است. پیشوند وا/de به معنای "بازگشت به، رجوع به" + خَن به معنای "منبع، سرچشمه" و بر روی هم بیان گر برگرفته بودن چیزی از یک خَن یا منبع است. واژه ی خَن که درواقع ریخت دگرگون شده ی خان/خوان بمعنای چشمه/منبع است در واژه هایی همچون خوانسار(نام شهری است در ایران که به دلیل چشمه های فراوانش خوانسار نامیده شده است) و خانی(آبگیر یا حوض کوچکی که در میانه ی سرای ها می ساخته اند) نیز به چشم می خورد. این واژه به دیسه های گوناگون در بسیاری از گویش های ایرانی وجود دارد.برای ازدایش بیشتر بنگرید به اینجا.


موافقین ۲ مخالفین ۰ ۹۳/۰۲/۱۳
مجتبی ذوالفقاری

نظرات  (۵)

۰۱ خرداد ۹۳ ، ۱۹:۴۰ مهراطون ناظمی
 با درود
مهندس ذوالفقاری گرامی از روشنگری شما در باره ی ترم قدر مطلق.راستش را بخواهید دیگر از پاسخ پرسش هایم نا امید شده بودم اما نشان دادید که همچنان ژیرا هستید.با سپاس فراوان.
پاسخ:
آقای ناظمی ارجمند
گرفتاری های درسی گاه سبب کم کاری این بنده می شود
پوزش مرا پذیرا باشید
۳۱ ارديبهشت ۹۳ ، ۰۹:۵۳ دکتر امین کیخا
با درود به مهندس ذوالفقاری . در مورد هرمنوتیک و یا تاویل به نگاه این کمینه همین واخنیدن را می شود به کار برد . زیرا تاویل به معنی به اول بردن است و هرمنوتیک هم که نام هرمس را در خود دارد شاید بشود همین واخنیدن را برای هرمنوتیک به کار ببریم . و اگر بنیاد بر گرایش استاد اینکار را نکنیم باید همین اکنون برای تاویل واژه ای بیابیم که از واخنیدن جداستان باشد . 
پاسخ:
از آنجایی که نیاز است هر واژه یک برابر ویژه به خود داشته باشد این کار علمی نمی نماید. باید به دنبال برابری ویژه برای آن بود
۱۵ ارديبهشت ۹۳ ، ۱۱:۴۲ مهراطون ناظمی
درود
ذولفقاری ارجمند و گرامی درفرهنگ ریشه شناختی برابری برای قدر مطلق یا همان 
Absolute value یافت نشد. به هر روی در پرسمان های فیزیکی قدر مطلق گیری بکار می آید آیا شدنی است که برابری برای آن برگزید.با سپاس
۱۵ ارديبهشت ۹۳ ، ۰۱:۵۱ مهراطون ناظمی
درود
دبیران ریاضی و فیزیک دبیرستان از این ترم ها بسیار خوششان آمده بود و من در این یاره از شما سپاسگزارم که راهنمایی کردید.فسوسانه دبیر ادبیات از این واژه خوشش نیامد و من نمی دانم این سستی اندیشه از کجا می آید و ریشه در چه چیزی دارد.اما من یک چیز دستگیرم شده و اینکه اگر یک زمانی خواستم  در رشته ویژه ی خودم بنویسم یک بن مایه ی نیرومند پارسی مانند دکتر ملایری هست که به من یاری رساند.باز هم سپاسگزارم.
۱۳ ارديبهشت ۹۳ ، ۱۹:۰۴ مهراطون ناظمی
درود بر فرهیخته ی گرامی ذوالفقاری که به این تندی به نیاز خوانندگانتان پاسخ می دهد به راستی که به زیبایی این ترم را شناساندید.بسیار از دانش دکتر برخوردار شدیم و گوارایی این ترم ها را با جان سهش می کنیم.کار شما و دکتر در خور سپاس بی کران است که بر ما نمایان کردید که فارسی زنده و زاینده است.اگر زیاد خواهی نباشد در مورد ترم «مخابرات» که با مفاهیم فیزیک وابستگی زیاد دارد روشنگری بفرمایید.
پاسخ:
با درود
سپاس از دلگرمی شما
دوست گرامی، برای اثبات توانایی زبان پارسی بنگرید به مقاله ی دکتر محمود حسابی در همین زمینه
درباره ی واژه ی مخابرات هم بزودی پیوستی به بلوگ خواهم افزود

ارسال نظر

ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.
شما میتوانید از این تگهای html استفاده کنید:
<b> یا <strong>، <em> یا <i>، <u>، <strike> یا <s>، <sup>، <sub>، <blockquote>، <code>، <pre>، <hr>، <br>، <p>، <a href="" title="">، <span style="">، <div align="">